Yazdır
FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Küresel yatırımcılar yılın geri kalanında borsalardaki oynaklığın azalması gerektiğini umuyor. Ancak Morgan Stanley Asya Baş Ekonomisti Chetan Ahya’ya göre yatırımcılar yaklaşan gelişmelerden memnun olmayabilir. Ahya Financial Time’taki yazısında kasım ayındaki ABD seçimlerine dikkat çekti ve Asya’daki yatırımcıların kaderinin ABD-Çin ticaretinin nasıl gelişeceğiyle belirleneceğine işaret etti:
“ABD'nin Çin'e yönelik uyguladığı 2018-19 tarifelerinden elde edilen tecrübeler öğretici olabilir. Öğrendiğimiz şey, tarifelerin şirketlerin özgüveni ve küresel sermaye harcamaları üzerindeki dolaylı etkisiydi. Ticareti önlemler, Çin'in ekonomik büyümesine ihracat ve ithalat akışları üzerindeki doğrudan etkilerden daha fazla baskı oluşturmuştu.
Her ne kadar Çin tarifelerle karşı karşıya olan tek ülke olsa da tarifelerin dolaylı etkiler dünyanın geri kalanı üzerinde eşit derecede ağırdı. Tarifelerin Çin üzerindeki etkileri orantısız değildi. Çin'in gayrisafi yurtiçi büyümesi (GSYİH) 2018-19'a göre yüzde 1 puan yavaşladı, ancak bu aralıkta küresel büyümeye katkısı genel olarak sabit kaldı.
Donald Trump'ın başkan olarak yeniden seçilmesi durumunda ise bu sefer şirket güveninin ekonomik büyümeye vereceği zararın boyutu, sadece Çin'e yapılacak ithalata yüzde 50 gümrük vergisi ve dünyanın geri kalanına yüzde 10 vergi uygulamak için ortaya attığı fikirleri takip edip etmeyeceğine bağlı olacak. ABD'nin dünyanın geri kalanına yönelik tarifeleri artırmaması Çin'deki döngüsel büyüme beklentileri için daha iyi olacak.
Dünyanın dört bir yanındaki şirketlerin olası tarife artışlarına karşı tetikte olduğunu ve arz çeşitlendirme çabalarının devam ettiğini düşünüyorum. Ancak dünyanın geri kalanına yönelik tarifeler, son birkaç yıldaki tedarik zinciri çeşitlendirme çabalarını tehlikeye atabilecekleri için daha büyük bir zorluk teşkil edecektir.
Peki tarifelerin doğrudan etkileri ve Çin'in ihracatı üzerindeki etkileri ne olacak? Geçen sefer Çin, küresel ihracatta pazar payını kaybetmemek için birkaç adım attı ve bu önlemler yeniden dengeleme sağlayabilir.
Birincisi, döviz hareketleri tarifelerin etkisini yumuşatmada kilit bir rol oynadı. 2018-19'da yuan amortismanı, tarifelerdeki ağırlıklı ortalama artışın yüzde 65'ini dengeledi. Öte yandan, ticaret ağırlıklı ABD Doları endeksinin değer kazanması, tarifelerin toplam ithalat üzerindeki etkisini fazlasıyla dengeledi ve ABD'deki potansiyel enflasyonist baskıları hafifletti.
İkincisi, bir yeniden yönlendirme olarak başlayan tarifeler, küresel tedarik zincirlerine çok daha derin bir entegrasyona dönüştü. Meksika ve Vietnam, 2018'in başlarında ticaret gerilimlerinin ortaya çıkmasından bu yana ABD ile olan ticaret fazlalarının önemli ölçüde arttığını görüldü. Ancak bu artışın yalnızca yüzde 30'unun Çin'den yapılan net ithalattaki artışla açıklanabileceğini tahmin ediyoruz. Bu, ihracatlarında yerli katma değerin arttığı anlamına geliyor. Çin, yeni bileşenler sağlayarak ve bu ekonomilere yatırım yaparak küresel tedarik zincirlerine daha fazla giriş yaptı.
Üçüncüsü, Çin, ABD'den gelişmekte olan pazarlara kayarak ihraç edilecek yeni ürünler ve ihracat yapacak yeni coğrafyalar oluşturdu. Çin'in ABD'nin ithalatındaki payı Aralık 2017'deki yüzde 21,6'dan bugün yüzde 13,5'e gerilerken, küresel mal ihracatındaki toplam pazar payı aynı dönemde yüzde 12,8'den yüzde 14,4'e yükseldi.
Şüphesiz, Çin'in aşırı kapasitesini kullanmak için gereken yüzde 15-20'lik ihracat artışını sürdürmesi zor olacak. ABD tarife uygulama konusunda yalnız olmadığı için dış koşullar değişiyor. Avrupa Birliği ve bazı gelişmekte olan pazarlar, Çin'den yapılan ithalata seçici bir şekilde tarife koymayı planlıyorlar. Tarifeler uygulandığında, ticaret ve kurumsal güven üzerinde baskı oluşturacak ve küresel olarak büyüme ve Çin üzerinde baskı uygulayacaktır.
Dahası, Çin'in arz merkezli büyüme modeli, ihracat konusunu deflasyonu yönetmede daha kritik hale getirdi. İhracat pazar payını korumak için kâr marjlarını sıkıştırmak zorunda kalacak.
Bu tablo, Çin'de deflasyon tehdidinin devam edeceği anlamına geliyor. İç talep zayıf kalmaya devam ediyor ve Çin, borç-deflasyon döngüsünden çıkış yolunu ihracatla çözemeyecek. Nominal GSYİH büyümesinin 2024 ve 2025 yıllarında sırasıyla yüzde 4,3 ve yüzde 4,8 olarak düşük kalacağını ve borç-GSYİH oranlarının artmaya devam edeceğini tahmin ediyoruz.
Bu haliyle, Çin'in borcunun GSYİH'ye oranının 2024 sonunda yüzde 312'ye ulaşacağını tahmin ediyoruz, bu seviye hem ABD'den yüksek ve hem de ülkenin 2021 sonunda bulunduğu yerden yaklaşık 30 puan daha fazla.
Yüksek yatırımlarla reel GSYİH büyümesini hedefleyen mevcut politika duruşunun aşırı fazla kapasite yaratacağını ve Çin'in ekonomik sıkıntılarını yakın zamanda çözmesinin olası olmadığını düşünüyoruz. Çözüm, sağlık, eğitim ve barınma gibi sosyal güvenlikle ilgili harcamaları artırarak iç tüketimi artırmakta ve bu süreçte hane halkı ihtiyati tasarruflarını azaltmakta yatıyor. Bu yönde atılan küçük adımların yeterli olması ise pek olası değil.”
Çin Merkez Bankası sert önlemler almayacak
Çin'in sanayi üretiminde büyüme beklentileri yakalayamadı