Işın Çelebi:" Mali disiplin şart"

Hükümetin referandum sonrası olası seçim atmosferinin getireceği harcamaları engelleyecğini dikkate alarak ertelediği konuşulan Mali Kural'ı,krizi, Türkiye ve dünyaekonomisini Turgut Özal hükümeti döneminde Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı ve Para Kredi Kurulu Başkanlığı görevlerin bulunan Galatasaray Stat ve Yatırımlardan Sorumlu Yönetim Kurulu üyesi Işın Çelebi ile Seyrantepe TT Arena'nın basına tanıtımında konuştuk. Gazeteport: Dünyayı kasıp kavuran kriz ardından izler bırakarak geçiyor.Uzmankarın bir kısmı verilere işaret ederk krizin bittiğini söylerken bazıların krizin hala devam ettiğini belirtiyorlar. Sizce kriz bitti mi devam mı ediyor? Işın Çelebi: Dünya krizden çıkmadı. Bunu gösteren veriler çok net. Dünya şu an 1870 ve 1929'daki büyük krizlerden sonra en büyük krizini yaşıyor. Ve bir süre daha krizle yaşayacak. Her ne kadar toparlanma işaretleri varsa da hala piyasalara belirsizlik hakim. Belirsizlikte dünyanın önündeki net tabloyu görmesini engelliyor. Piyasaların bir anda yükselip düşmesi de krizin bittiğine olan inancın sağlanamamış olmasından. Gazeteport: Sadece AB değil tüm dünya Avrupa'da yaşanan krizin yansımalarıyla mücedele ediyor. Sizce Avrupa'da yaşanan kriz ve etkileri ne zaman sona erer? Işın Çelebi: Avrupa'ya sıçrayan kri aslında yoktan var olan bir gelişme değil. Avrupa'nın varolan sorunları krizle brilikte gün yüzüne çıktı. Yunanistan, İspanya, Portekiz'in borç sorunu bir gün ortaya çıkacaktı. Kriz bunların daha önce görünmesini sağladı.Avrupa'da yaşanan sorunların bir an çözülmesi çok olası görünmüyor. Ancak, açıklanan kurtarma paketleri ve euro bölgesinin devamına yönelik uygulamalar ve AB'nin bu konuda ısrarı sıkıntıları bir miktar yavaşlatılar. Piyasalarda hareketleri negatif yada pozitif fiyatlıyor. Dediğim gibi dünyada kriz devam ediyor ve yaşadıklarımızda krizi tarif ediyor. Gazeteport: Avrupa'daki mali sorunlar ihracatının yarıdan fazlasını AB ülkelerine yapan Türkiye içinde önem taşıyor. Türkiye, bir takım özellikler nedeniyle dünyadan pozitif ayrışıyor. Türkiye için ne gibi riskler sözkonusu? Işın Çelebi: Türkiye dünyadan pozitif ayrışan ülke olarak sorunları yok demek yanlış olur. Yaşanan krizi sadece belli ülkeleri etkilemesi sözkonusu değil. Dünya ekonomisinin lokomotif ülkesi Çin'de bile büyüme hızı 2009'da büyüme hızı düşerken krizden etkilenmedik demek doğru olmaz. Türkiye'de krizden yaralar alarak çıktı tabii. Öncelikle işsizlik üretim dışı kalanları göstergesi. Bugün 3.5 milyon insan üretim dışı. Demek ki bazı sektörlerde beklenen gelişme olmadı. AB'de yaşanan kriz dolayısıyla Türkiye'yi de etkiledi. Arupa'da daralan pazar ihracata yansıdı. Bir taraftan değerlenen TL ithalatın artmaısına neden oldu. İhracatçı için iş biraz daha zor. İthalatın artması Türkiye'de üretimin eski günlerine dönmediğinin göstergesi. Dış ticaret açığını büyümesi, ülkeye giren dövxi miktarının azalmasını da soru olarak kabul etmek gerek. Gazeteport: Peki değerlenen TL'ye Merkez Bankası'nın müdahale etmesi geekir mi? Işın Çelebi: Bunu evet ya da hayır diye cevaplamak zor. Her ikisininde avantaj ve dezavantajları var. Ben müdahaleyi doğru bulmuyorum. Piyasa kendi şartlarında bir düzeltme yapacaktır diye düşünüyorum. Gazeteport: Krizin yükselen ülkeri Brezilya, Çin , Hindistan ve Rusya yani BRIC ülkelerine Türkiye'nin de eklenmesi gerektiği söyleniyor.Siz bu görüşe katılıyor musunuz? Işın Çelebi: Evet, Türkiye krizde başarılı bir tablo çizmiş görünüyor.Ancak, BRIC ülkelerinden Çin ve Hindistan'a baktığınızda bu ülkelerin bilişim sektöründe çok ciddi bir aşama kaydettiklerini görürsünüz. Türkiye henüz teknoloji üreten bir ülke değil. O seviyede tutamayız.Ama Türkiye gelecek 10-15 yıl içinde çok ciddi bir ivme gösterecek potansiyel sahip bir ülke. Gazeteport: Hükümetin Orta Vadeli Programı ardından buna paralel hazırladığı Mali Kural yasa tasarısı Meclis'ten geri çekildi. Bu gelişmeyi nasıl değelendiriyorsunuz? Işın Çelebi: Piyasalar Mali Kural'ı heyecanla bekliyorlardı. Bu bir yandan faiz artırımı sinyaliyken bir yandanda piysaları rahatlatacak bi tasarıydı. Ve açıklanmalıydı. Türkiye'nin hala süre elen kriz ortamında ciddi bir mali disipline ihtiyacı var. Ben tasarının birtakım eklemelerle yeniden gündeme geleceğini düşünüyorum. Bu hem yurt içinde hem yurt dışında yatırımcılara güven veecekti. Gazeteport: Peki referandum sonrası olası bir seçim tasarının açıklanmasını engellemiş olabilir mi? Işın Çelebi: Böyle olduğunu düşünmüyorum. Gelimeler tasarıdaki eksikliklerin giderilmesine yöneliktir diye düşünüyorum. Ancak en kısa zamanda Türkiye'yi uluslararası piyasalarda ve yurt içinde rahatlatacak bir mali disiplin yürürlüğe girmelidir. Haber Hatice Nazlı AYDOĞAN -gazeteport