Avrupa'da bankalar için finansal kriz uyarısı

Avrupalı politika yapıcılar, gelecekte olası bir finansal kriz durumunda bankaları potansiyel şoklara karşı daha dirençli hale getirmeye çağırılıyor.

Euronews'te yer alan habere göre, Brüksel merkezli Finance Watch, karar vericilere, şu anda hafızadan 'büyük ölçüde silinen' 2008 çöküşünün derslerini dikkate alma çağrısında bulundu.

Yeni zorlukların ortasında, Brüksel merkezli sivil toplum kuruluşu (STK) “küresel işbirliğinin giderek rekabete yol açtığı” konusunda uyardı. Özellikle, gelecekteki krizlere karşı koruma sağlamak için mali çöküşün ardından oluşturulan bir anlaşma olan Basel III'te ilerleme kaydedilemediğini vurguladı.

"Uyanma çağrısı duyulmadı"

Finance Watch, bu kayıtsızlığın son uyarı sinyallerine rağmen geldiğini öne sürdü.

Finance Watch'unkıdemli araştırma ve savunuculuk danışmanı Christian M. Stiefmüller, “Credit Suisse'nin çöküşünden ve Silikon Vadisi Bankası da dahil olmak üzere Amerika Birleşik Devletleri'ndeki (ABD) bir dizi banka başarısızlığından zamanında bir uyanma çağrısı duyulmadı. Yargı bölgelerinin küresel bir fikir birliğine girmesini kolaylaştırmak yerine, Basel III'ün aşırı karmaşıklığı tam tersi bir etkiye sahip görünüyor. Avrupa Birliği (AB) de dahil olmak üzere başlıca yargı bölgeleri, Basel III anlaşması kapsamındaki mütevazı başarılardan bile uzaklaşıyor gibi görünüyor." dedi.

Likidite ve kaldıraç gereksinimleri arttı

Basel Bankacılık Denetim Komitesi (BCBS) tarafından yayınlanan Basel III, bankaların acil durumlar için yeterli paraya sahip olmasını sağlamayı amaçlıyor. Anlaşma özellikle riskli bankacılık uygulamalarını sınırlamak amacıyla sermaye, likidite ve kaldıraç gereksinimlerini artırdı.

En son raporunda, Finance Watch, mevcut çerçevenin eksikliklerini özetledi.

Bir şikayet, “uluslararası alanda aktif” bankalar için geçerli olduğu için düzenleyici bir gri bölge ile ilgili ancak bundan daha fazlasını belirtmiyor.

Rapor ayrıca, Basel III'ün “etkili olamayacak kadar karmaşık” hale gelip gelmediğini de sorguluyor.

"Gerçekçi olmayan beklentiler arttı"

Finance Watch, birçok kurumun Birleşik Tampon Gereksiniminin (CBR) pratik kullanımından emin olmadığını bildirdi. CBR, bankaların asgari sermaye gereksinimlerinin üstünde tutmaları gereken bir sermaye yastığı.

STK, “KOVID-19 salgını sırasında bankalar tamponlarını kullanmaya teşvik edildiğinde, bu tamponların pratik kullanımı hakkında çok fazla belirsizlik ortaya çıkaran canlı bir tartışma başladı. Basel III çerçevesindeki bireysel tamponların gerçek doğası ve amacı hakkında bir dereceye kadar belirsizlik ve yapısal ve döngüsel bileşenler arasında net bir ayrımın olmaması, kullanılabilirlikleri konusunda gerçekçi olmayan beklentileri artırmış olabilir.” dedi.

Bir diğer önemli endişe, bankaların riski hesaplamak için kendi iç modellerini kullanmasıyla ilgili. Bu, kurumların kendi uygulamalarıyla ilgili risk değerlendirmeleri yapmalarına izin verirken, esneklik tartışmasız Basel'in hedeflerini baltalıyor.

"Dibe doğru yarışın"

Yayınlanan raporda, “Finance Watch, hem Birlik hem de üye devletler düzeyinde Avrupalı politika yapıcılara Basel sürecine olan bağlılıklarını güçlendirmeye ve düzenleyici bir 'dibe doğru yarışın' önlemek için özellikle ABD'deki ortaklarıyla proaktif bir şekilde etkileşim kurmaya çağırıyor.” denildi.

Bir diğer önemli öneri de dünya çapında uluslararası faaliyet gösteren bankalar için eşit bir oyun alanı sağlayacak kuralların basitleştirilmesi ve uyumlaştırılması ile ilgili.

Bununla birlikte, daha sıkı denetim ve güvenlik yastıkları çağrıları şiddetli bir muhalefetle karşı karşıya. Bu ayın başlarında, ABD Merkez Bankası Federal Rezerv (Fed), en büyük ABD bankaları için sermaye gereksinimlerinde önerilen bir artışı azalttı. Önerilen yüzde 19'luk bir artış, endüstri baskısına yanıt olarak yüzde 9'a düşürüldü.

AB mali düzenlemede ilerleme

Eski İtalya Başbakanı Mario Draghi'nin yakın tarihli bir AB raporu, bloğun Basel çerçevesini uygulamasının aşırı kısıtlayıcı olduğunu öne sürdü.

Draghi, Avrupa'nın rekabet gücü raporunda, “AB, Basel komiteleri tarafından belirlenen uluslararası standartlardan türetilen çok çeşitli ihtiyatlı düzenlemelere sahip. Finansal istikrarın korunmasında ihtiyatlı düzenleme çok önemlidir. Ancak AB, Basel çerçevesini 'altın kaplamakla' suçlanıyor ve bu da bankalar için aşırı kısıtlayıcı ve temkinli bir düzenleyici ortam yaratıyor.” dedi.

Finance Watch, bu nihai iddianın “yanıltıcı” olduğunu ve “gerçekte AB'nin Basel standartlarına uymama riski altında olduğunu” savundu.

İngiltere de benzer şekilde büyüme ve rekabet gücü arayışında Basel çerçevesine ilişkin planları azalttı.

İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) İhtiyatlı Düzenleme Kurumu (PRA) bu ayın başlarında, İngiliz bankaları için sermaye gereksinimlerinin “geçiş düzenlemelerinin sona erdiği Ocak 2030'dan itibaren toplam yüzde 1'den az bir artışla” “neredeyse değişmeden” kalacağını belirtti. Bu, daha önceki yüzde 3'lük önerinin altında kalıyor.